Nadkwasota – co to?

Nadkwasota to nieprzyjemna dolegliwość powstająca wskutek zwiększonej produkcji kwasu solnego w soku żołądkowym przy jednoczesnym niedoborze substancji zobojętniających. W takich warunkach spada pH płynów w żołądku, co może powodować szereg przykrych objawów, takich jak: zgaga, bóle brzucha, zaparcia, nudności czy kwaśne odbijanie. Nadkwasota żołądka dotyka ok. 5–10% populacji krajów wysoko rozwiniętych, a co 5 osoba skarży się na jej objawy przynajmniej raz w tygodniu.

Nadkwasota – objawy somatyczne

Objawy nadkwasoty mogą być bardzo dokuczliwe, bolesne i powodować poważne zaburzenia funkcjonowania. Nadkwasota często odczuwalna jest jako zgaga – pieczenie w okolicy mostka wywołane refluksem, czyli cofaniem się treści żołądkowej do przełyku, czego konsekwencją jest kwaśne odbijanie się. Dodatkowo mogą wystąpić zaparcia, nudności, a nawet wymioty, nie mówiąc o dolegliwościach bólowych w dolnej części brzucha.

Nadkwasota – dieta niwelująca przypadłość

Nadkwasotę powoduje przede wszystkim niezdrowa dieta. Poniższa tabela przedstawia produkty przyczyniające się do zwiększonej produkcji kwasów w żołądku oraz te, które składają się na dietę alkaliczną (odkwaszającą organizm).

Produkty zakwaszające

Produkty odkwaszające

mięso (szczególnie tłuste i smażone) wędliny jaja nabiał (głównie sery) cukier (słodycze, napoje słodzone) ciasto niezdrowe tłuszcze (boczek) czarna herbata kawa alkohol (szczególnie wino) produkty zbożowe, w tym pieczywo (głównie z białej mąki) owoce morza produkty odgrzewane w mikrofali fast food popcorn produkty z dużą ilością soli

świeże warzywa i dojrzałe owoce, a w szczególności: marchew, cytryna, jarmuż, rzodkiew, burak, kalafior, brokuł, bakłażan, ogórek zielony, seler, cukinia, mango, kiwi, gruszka, melon, winogrono, borówka, figa, jabłko, pomidor, pomarańcza, truskawka, brzoskwinia czy banan zielone warzywa, a przede wszystkim: roszponka, rukola, natka pietruszki, sałata, seler naciowy, cykoria oliwa z oliwek daktyle grzyby świeże i niesolone masło przyprawy: imbir, tymianek, szczypior, koper, majeranek, kminek herbaty ziołowe

Niestety zamiana produktów w diecie nie wystarczy, by pokonać nadkwaśność. Należy zwracać baczną uwagę na sposób przygotowywania potraw (zrezygnować ze smażenia, na rzecz gotowania i pieczenia), a także odpowiednio nawadniać organizm dobrej jakości zjonizowaną wodą.

Nadkwasota – przyczyny

Nadkwasota przytrafia się stosunkowo częściej osobom, które:

• prowadzą niezrównoważony tryb życia,
• jedzą w pośpiechu,
• spożywają zbyt obfite posiłki,
• żyją w ciągłym stresie, napięciu,
• nie dbają o zbilansowaną dietę,
• spożywają często alkohol,
• palą papierosy,
• piją kawę,
• używają gum do żucia,
• regularnie zażywają tabletki przeciwbólowe,
• cierpią na inne choroby żołądka – wrzody, nadżerki, polipy, nowotwory.

Nadkwasota – diagnozowanie

Nadkwasota żołądka to nadprodukcja kwasu solnego, który pełni w układzie pokarmowym niezwykle ważną rolę. Przede wszystkim odpowiada za poprawny przebieg trawienia białek, a także chroni przed drobnoustrojami powodującymi choroby czy infekcje. Gdy jest go zbyt wiele, może jednak zaszkodzić funkcjonowaniu całego układu poprzez podrażnienie ścian żołądka i nadtrawienie naturalnej błony śluzowej, co w dalszej konsekwencji prowadzi do nadżerek i wrzodów. Nie można zatem bagatelizować problemu i warto zasięgnąć opinii lekarza.

Diagnozowanie schorzeń żołądka nie należy niestety do najprostszych, lecz jest możliwe, głównie dzięki szczegółowym wywiadom lekarskim oraz badaniu, jakim jest gastroskopia. Badanie odbywa się za pomocą urządzenia zwanego gastroskopem i polega na wprowadzeniu do żołądka miękkiej sondy zakończonej kamerą wizyjną, która umożliwia dokładne zbadanie stanu ścian żołądkowych i jelit. Lekarz jest w stanie obejrzeć każdą część układu pokarmowego i wykryć ewentualne owrzodzenia, nadżerki, polipy czy guzy, a także pobrać materiał do badań histopatologicznych. Przed wykonaniem badania należy zachować ścisłą dietę zgodną ze wskazaniami lekarza prowadzącego, a także trzeba być przygotowanym na zastrzyk znieczulający tylną ścianę gardła przed badaniem. Lekarz może również zalecić wykonanie zdjęć RTG w celu wykluczenia innych chorób.

Nadkwasota – leczenie

Zbyt zakwaszony żołądek jest wynikiem nieprawidłowego stylu życia i aby uniknąć nieprzyjemnych, a także niebezpiecznych skutków jakie za sobą niesie, należy zmienić dietę, porzucić nałogi i wprowadzić aktywność fizyczną do codziennych nawyków. Powyższe zmiany powinny na zawsze wyeliminować z życia nadkwaśność żołądka i związane z nią zaburzenia w działaniu układu trawiennego.

Niekiedy jednak niezbędne jest wprowadzenie leczenia farmakologicznego. Leki na nadkwaśność dostępne są w aptece bez recepty, lecz warto skonsultować ich zastosowanie ze specjalistą. Bezpieczną alternatywą będą zioła na nadkwasotę. Do najlepiej działających należą: lukrecja, ziele dziurawca, podróżnika, korzeń arcydzięgla, ziele mięty pieprzowej, tysięcznika i bobrka, a także owoc kminku. Zioła te swoją skuteczność zawdzięczają zawartym w nich śluzom roślinnym, które wzmacniają błonę śluzową żołądka i chronią ją przez negatywnym działaniem kwasu solnego.

---

Bibliografia

1. Smouth AJPM, Akkermans LMA. Normalna i zaburzona motoryka przewodu pokarmowego. Petersfield 1992: 1-313.
2. Debinski HS, Kamm MA. Nowe metody leczenia zaburzeń nerwowo-mięśniowych przewodu pokarmowego. Gastrointestinal J Club 1994; 2: 2-11.
3. Brogden RN, Carmine AA, Heel RC, SpeightTM, Avery GS. Domperidon Przegląd jego aktywności farmakologicznej, farmakokinetyki i skuteczności terapeutycznej w objawowym leczeniu przewlekłej niestrawności i jako leku przeciwwymiotnego. Drugs 1982; 24: 360-400.